دنيا افغان عوام جي مشڪلاتن جو احساس ڪري: وزيراعظم عمران خان

اسلام آباد – 09 ڊسمبر (اي پي پي) وزيراعظم عمران خان چيو آهي ته دنيا اف??ان عوام جي مشڪلاتن جو احساس ڪري، اف??انستان کي انساني بحران کان بچائڻ جي ضرورت آهي، ڀارت بندوق جي زور، طاقت جي اس??عم??ل ۽ ظلم جي ذريعي ڪشميرن کي نٿو دٻائي سگهي، آر ايس ايس جي هوندي ڀارت کي ڪنهن ٻاهرين دشمن جي ضرورت نه آهي، پهرين به سرد جنگ ??ان دنيا کي تمام گهڻو نقصان ??يو، پاڪستان ??اڻي ڪنهن بلاڪ جو حصو نه بڻجندو، دنيا ۾ واپاري مفاد موسمياتي تبديلين جي اثرن کي منهن ڏيڻ لاءِ گهربل قدمن جي راهه ۾ رڪاوٽ آهن، ا??ان کي تحقيق جي فروغ ۽ ٿنڪ تينڪس جي ذريعي اهڙو متفقه بيانيو سامهون آڻڻو پوندو جيڪو ا??ان جي قوم جي ترجماني ڪري. اهڙن خيالن جو اظهار هن انسٽيٽيوٽ آف اسٽريٽجڪ اسٽيڊيز ۾ ”هڪ پرامن ۽ خوشحال ڏکڻ ايشيا“ جي موضوع تي ڪانفرنس جي اف??تاحي سيشن کي خطاب ڪندي ڪيو. وزيراعظم خطي خاص طور تي اف??انستان جي صورتحال جو ذڪر ڪندي چيو ته اف??انستان جي صورتحال جي ا??ان کي تمام گهڻو فڪر آهي، اتي خانه جنگي جو خدشو هو، سويت جنگ ۾ 2 لک اف??ان شهري مارجي ويا، پاڪستان کي به پناهگيرن جو بار برداشت ڪرڻو پيو هو، اف??انستان ۾ هن ڀيري تباهي جو خدشو هو پر خوش قسمتي آهي ته ايئن نه ٿيو. اف??انستان کي انساني بحران کان بچائڻو پوندو. اف??انستان جا اثاثا منجمند آهن، ان جو بئنڪاري نظام مفلوج ٿي چڪو آهي، ان جا اثر اف??ان عوام تي پوندا،

هن چيو ته او آءِ سي جي پرڏيهي وزيرن جو ايندڙ هفتي اجلاس ٿي رهيو آهي، پاڪستان ??وري ڪوشش ڪري رهيو آهي ته دنيا کي ٻڌائي ته هو طالبان کي پسند ڪري يا نه ڪري، 4 ڪروڙ اف??ان عوام جو احساس ڪري ۽ اهو سمجهڻ گهرجي ته جيڪڏهن اهي ئي حالتون رهيون ته انهن تي ڇا گذرندو. آمريڪا کي به اهو سمجهڻ گهرجي ته اف??انستان جا اثاثا منجمند ڪرڻ ۽ ان جي معيشت جي گهٽجڻ ??ان انساني بحران ??يدا ٿيو ته ان جو نقصان سڀني کي ٿيندو ۽ پاڪستان سڀن کان ??ڌيڪ متاثر ٿيندو. ايران ۾ به هن وقت پناهگيرن جو وڏو مسئلو آهي، يورپ کي به پناهگيرن جي ڪري مسئلا درپيش آهن، اف??انستان جي عوام 40 سالن کان ??ر قسم جي مشڪلاتن کي منهن ڏئي رهي آهي، پاڪستان انهن جي مشڪلاتن کي گهٽ ڪرڻ لاءِ پنهنجو ڀرپور ڪردار ادا ڪندو. اف??انستان ۾ امن ا??ان جي مستقبل لاءِ تمام اهم آهي، وچ ايشيائي ملڪن ??ان ا??ان جو رابطو آهي ۽ وچ ايشيا جا سمورا ملڪ گوادر جي رستي واپار کي فروغ ڏيڻ چاهين ٿا، ان سلسلي ۾ ا??ان جا معاهدا ٿي چڪا آهن، پاڻ ۾ گڏيل رابطي جي لاءِ اف??انستان ۾ امن جي سخت ضرورت آهي، وزيراعظم چيو ته سي پيڪ پاڪستان جي لاءِ هڪ وڏو موقعو آهي، ان ??ان اسان ??ائدو کڻي رهيا آهيون، هن چيو ته هن وقت حالتون سرد جنگ طرف وڃي رهيون آهن ۽ بلاڪس بڻجي رهيا آهن. پاڪستان کي اهي بلاڪس بڻجڻ کان روڪڻ جي پوري ڪوشش ڪرڻ گهرجي ۽ ا??ان کي ڪنهن بلاڪ جو حصو نه بڻجڻ گهرجي. پهرين به سرد جنگ ??ان دنيا کي تمام گهڻو نقصان ??يو، پاڪستان ??ٿو چاهي ته ا??ان گذريل ڀيري وانگر هن ڀيري به سرد جنگ جو شڪار ٿيون. ايران ۽ سعودي عرب جي وچ ۾ تڪرار جي حل لاءِ به پاڪستان ??نهنجو ڀرپور ڪردار ادا ڪيو جنهن کي ٻنهي ملڪن ساراهيو. وزيراعظم چيو ته آمريڪا ۽ چين جي وچ ۾ سرد جنگ جي حوالي سان ??اصلا وڌي رهيا آهن ۽ ا??ان جي ڪوشش آهي ته انهن وڌندڙ ويڇن کي گهٽ ڪريون، واپار ۾ مقابلو دنيا ۾ سدائين رهيو آهي پر ا??ان چاهيون ٿا ته حالتون ان طرف نه وڃن جهڙي طرح سوويت يونين، آمريڪا ۽ اولهندي ملڪن جي وچ ۾ رهيا آهن، وزيراعظم چيو ته ڏکڻ ايشيا ۾ سڀ کان ??ڏو مسئلو ڪشمير آهي جنهن تي ا??ان ڀارت ??ان ڳالهه ٻولهه جي پوري ڪوشش ڪئي، نريندر مودي کي ٽيلي فون به ڪيو پر هو پاڪستان طرفان امن جي خواهش کي ڪمزوري سمجهڻ لڳو. وزيراعظم چيو ته ڀارت ۾ آر ايس ايس جو نظريو رکندڙ حڪومت آهي ۽ هڪ نظريي ??ان ا??ان جو مقابلو آهي ان ??اءِ مشڪل آهي ته هو ا??ان ??ان ڪا ڳالهه ٻولهه ڪري. جيڪو ڀارت ۾ ٿي رهيو آهي اهو ڪشمير ئي نه پر ڀارت جي عوام لاءِ به برو ٿي رهيو آهي ۽ اهو هندستان جي ماڻهن جي به بدقسمتي آهي. ڀارت ۾ 50 کان 60 ڪروڙ ماڻهن کي ٻئي درجي جو شهري سمجهيو پيو وڃي، انساني تاريخ ۾ ڪڏهن ائين ناهي ٿيو ڪٿي ايتري وڏي آبادي کي ٻي درجي جو شهري سمجهيوو ڃي، ان جا ڀارت جي معاشري جي لاءِ سنگين اثر پوندا، ڀارت ۾ آر ايس ايس جو نظريو پائيدار نه آهي، آر ايس ايس جي هوندي ڀارت کي ڪنهن ٻاهرين دشمن جي ضرورت نه آهي، آر ايس ايس ڀارت جي ورڇ جو نظريو ڏنو آهي،

وزيراعظم چيو ته ا??ان جي حڪومت موسمياتي تبديلين جي اثرن کي منهن ڏيڻ لاءِ تمام گهڻو ڪم ڪيو آهي، 2013ع ۾ خيبرپختونخوا ۾ بلين ٽري سونامي منصوبو شروع ڪيو ويو،هماليا جا گليشيئرز قراقرم جي گليشيئرز کان ??ڌيڪ تيزي سان ??گهرجي رهيا آهن، ماضي ۾ پاڪستان ۾ ان ??سئلي کي سنجيدگي سان ??اهي ورتو ويو. پاڪستان ??وسمياتي تبديلي جي اثرن کان سڀ کان ??ڌيڪ متاثر 10 ملڪن ۾ شامل آهي، ڀارت به ان کان شديد متاثر ٿي رهيو آهي، پاڪستان ۽ ڀارت ٻنهي کي گڏجي موسمياتي تبديلي جي اثرن کي منهن ڏيڻ لاءِ قدم کڻڻ گهرجن. موسمياتي تبديلي جي اثرن کي منهن ڏيڻ لاءِ عالمي اڳواڻن ۾ سنجيدگي نظر نه اچي رهي آهي، دنيا ۾ واپاري مفاد موسمياتي تبديلي جي اثرن کي منهن ڏيڻ لاءِ گهربل قدمن جي راهه ۾ رڪاوٽ آهن. پاڪستان جي ماحول لاءِ مضر گئسن جي اخراج ۾ حصو انتهائي گهٽ آهي، ڀارت بجلي جي وڌيڪ پيداوار ڪوئلي مان حاصل ڪري رهيو آهي، موسمياتي تبديلي جي منفي اثرن جا سنگين نتيجا سامهون اچي رهيا آهن. پاڪستان ??ن وقت تائين ان حوالي ??ان جيڪي به قسم کنيا آهن انهن کي پوري دنيا ۾ ساراهيو ويو آهي. ا??ان جي خطي ۾ سياسي اختلافن جي ڪري اوپار به گهٽ آهي ۽ موسمياتي تبديلي جي اثرن جي حوالي ??ان به اسان ??ڪ ٻي ??ان ڳنڍيل آهيون. ا??ان جي خواهش آهي ته ا??ان ڀارتي حڪومت سان ??نطق ??ان ڳالهيون ڪري پنهنجي مسئلن جو حل ڪڍي سگهون. وزيراعظم چيو ته ا??ان جو سڀ کان ??ڏو مسئلو ڪشمير آهي، ڪشمير جو مسئلو بندوق ۽ بم سان ??ه ڳالهين ??ان حل ٿيندو، ڀارت بندوق جي زور، طاقت جي اس??عم??ل ۽ ظلم جي ذريعي ڪشميرين کي دٻائڻ جي ڪوشش ڪري رهيو آهي ان ۾ هو ڪڏهن ڪامياب نه ٿيندو، وڏي آبادي جي خلاف ڪو به کٽي نٿو سگهي جيڪڏهن اهڙي طرح ٿي سگهي ٿو ته آمريڪا کي اف??انستان ۾ ڪاميابي حاصل ٿي وڃي ها ڇو ته آمريڪا کان ??ڌيڪ ڪنهن وٽ طاقتور فوج نه آهي، ا??ان اميد ڪريون ٿا ته ڀارت ۾ هڪ اهڙي حڪومت ايندي جنهن ??ان اسان ??يهي ڳالهين جي ذريعي ڪشمير جو مسئلو حل ڪريون. وزيراعظم چيو ته لاهور ۾ تمام گهڻي آلودگي آهي پر دهلي کان ??ٺي پنجاب تائين پورو علائقو آلودگي جي لپيٽ ۾ آهي، جيستائين ٻئي ملڪ گڏجي قدم نه کڻندا آلودگي تي ضابطو نٿو آڻي سگهجي، وزيراعظم چيو ته ا??ان کي هن وقت تحقيق ۽ ٿنڪ ٽينڪ جي گهڻي ضرورت آهي، ا??ان جي يونيورسٽين ۾ تحقيق تي وڌيڪ ڪم ٿيڻ گهرجي. سمنڊ پار پاڪستاني ا??ان جو وڏو اثاثو آهن، ا??ان کي انهن جي صلاحيتن مان به فائدو کڻڻ گهرجي ته جيئن ا??ان جي ملڪ مان اهڙو بيانو ٻاهر وڃي جيڪو ا??ان جي قوم جي نمائندگي ڪري،

وزيراعظم چيو ته ملڪ ۾ انسٽيٽيوٽ آف اسٽريٽجڪ اسٽيڊيز وانگر ٿنڪ ٽينڪس جي وڌيڪ ضرورت آهي، 1960ع جي ڏهاڪي ۾ هڪ اعليٰ معيار جي منصوبابندي ڪميشن تحت ملڪ ۾ سڀ کان ??ڌيڪ اقتصادي ترقي ٿي ۽ ملائيشيا جهڙن ملڪن پاڪستان کي پنهنجي لاءِ رول ماڊل سمجهندا هئا پر ان کانپوءِ ان ڏس ۾ ا??ان جي صلاحيت گهٽ ٿيندي ويندي، ٻاهر کي آئيڊياز کي اختيار ڪيو ويو جڏهن ته مقامي سطح تي ٿنڪ ٽينڪس تي ڌيان ??ه ڏنو ويو ۽ جڏهن ملڪ ۾ ٿنڪ ٽينڪس ئي نه هجي ته پوءِ ٻاهرين رجحانن جو اسير بڻجي ويندا آهن، ان کانپوءِ ميڊيا کي به آگاهي ڏيڻ جي ضرورت آهي، تحقيق کي فروغ ڏيڻ گهرجي، تحقيق کانپوءِ پنهنجو موقف دنيا جي سامهون ميڊيا جي ذريعي موثر طريقي ??ان اجاگر ڪري سگهجي ٿو ڇو ته ماڻهو معاملن کان آگاهي کانسواءِ تبصرا ڪندا رهندا آهن، ان ??ان عوام به گمراهه ٿيندي آهي ۽ ملڪ ۾ يڪجهتي جي فضا قائم ناهي ٿيندي ۽ اهو به پتو ناهي پوندو ته قومي مفاد ڪهڙو آهي، اميد آهي ته غير ملڪي اسڪالرز جي اچڻ ۽ ان حوالي سان ??يش ڪيل تجويزن سان ??نهنجو پاڻ کي بهتر انداز ۾ دنيا جي سامهون پيش ڪري سگهنداسين. هن چيو ته دنيا ا??ان جي باري ۾ ڪا راءِ قائم ڪري ان بدران ا??ان کي پنهنجي موقف کي واضح ڪرڻ گهرجي، وزيراعظم چيو ته نائين اليون کانپوءِ آمريڪا ۾ ٿنڪ ٽينڪس پاڪستان تي تنقيد ڪرڻ شروع ڪري ڇڏي جيتوڻيڪ کين نه ته حقيقتن ۽ نه ئي ا??ان جي تاريخ ۽ ثقافت جو ڪو علم هو، هو ڪنهن کي انتهاپسند ۽ ڪنهن کي بنياد پرست قرار ڏيندا آهن ۽ ڪڏهن اسلامي بم جي ڳالهه ڪندا آهن اهو صرف ۽ صرف ا??ان جي خلاف بي بنياد پروپيگنڊا آهي، هڪ طبقو اهو آهي جيڪو اهو سمجهي ٿو ته اولهه مان جيڪو به ايندو آهي اهو سڀ ٺيڪ آهي ۽ ٻيو طبقو اهو آهي جيڪو اولهه مان ايندڙ هر شيءَ کي رد ڪري ڇڏيندو آهي ۽ اهو ان جي ڪري ٿيندو آهي ته اسان ??نهنجي حقيقي سوچ کي پرواڻ ناهي چاڙهيو ۽ مختلف موقف اختيار ڪندا رهياسين،

وزيراعظم چيو ته ٻاهر ويهي ڪجهه ماڻهو اهو چوندا آهن ته پاڪستان سڀني کان ??ڌيڪ خطرناڪ ملڪ آهي، وزيراعظم چيو ته ا??ان چاهيون ٿا ته اسان ??ڪ سوچيل سمجهيل موقف دنيا جي سامهون پيش ڪريون، پاڪستان اسلام جي نالي تي قائم ٿيو آهي ۽ اسلام جي حقيقت ڇا آهي ان کي دنيا جي سامهون صحيح طور تي اجاگر ڪرڻ لاءِ ا??ان کي ٿينڪ ٽينڪس جي ضرورت آهي. موجوده حڪومت رحمت اللعالمين ﷺاٿارٽي قائم ڪئي جنهن تحت اسلام لاءِ بهترين ڪم ٿي رهيو آهي هن چيو ته امن ۽ خوشحالي جو پاڻ ۾ گهرو تعلق آهي، جيڪو جنگين سان ??سئلا حل ڪرڻ جي ڪوشش ڪندو آهي ان کي تاريخ جو پتو ناهي هوندو ان جا انداز غلط ٿي ويندا آهن، جنگين سان ??سئلا حل ڪرڻ جي خواهش رکندڙ پنهنجي هٿيارن جي ڪري تڪبر ۾ مبتلا ٿيندا آهن، اهي انسانيت جو ناهن سوچيندا، اف??انستان ۽ ا??ان جون حالتون سڀني جي سامهون آهن، اف??انستان ۾ جنگ جي ڪري مشڪلاتن جو سڀني جي سامهون آهن، آخري گهڙي تائين پوري ڪوشش ڪرڻ گهرجي ته مسئلا ڳالهين جي ذريعي حل ٿين، اف??تاحي سيشن کي پرڏيهي وزير شاهه محمود قريشي به خطاب ڪيو.